• A minería submarina terá graves efectos sobre a biodiversidade mariña, e supón unha ameaza a toda a cadea trófica, mesmo á produtividade pesqueira.
• Algúns montes submarinos do Banco de Galicia contan con depósitos metálicos de potencial interese económico.
• Solicitamos ao Estado que modifique a súa política na Autoridade Internacional para os Fondos Mariños e designe a persoas expertas na conservación da biodiversidade destes particulares ambientes e na análise dos seus impactos.

O Banco de Galicia é un monte submarino situado a unhas 97 millas náuticas (180 km) da costa occidental de Galicia a profundidades de entre 500 e 1.000 metros. Limita ao oeste coa zona abisal, con caídas ata os 4.000 metros. O Banco de Galicia foi declarado Zona de Especial Conservación (ZEC) e Lugar de Importancia Comunitaria (LIC da Rede Natura 2000), así como Área Mariña Protexida dentro da Rede OSPAR. Alberga extensos campos de coral de augas frías e máis de 700 especies catalogadas, incluíndo 6 en perigo de extinción.

O Banco galego e as súas zonas contiguas albergan extensas zonas de cortizas de  ferromanganeso así como depósitos de  nódulos  polimetálicos e zonas de  fosforitas, con altos contidos de  cobalto e presenza significativa de litio. Algúns autores consideraron que as cortizas e nódulos do Banco de Galicia (xunto coas de Madeira, Canarias e Azores) poderían ser susceptibles de explotación comercial, particularmente no caso dos nódulos, polos seus moi altas concentracións de cobalto (de ata 1,8% da súa masa). O recente Mapa pan-europeo submarino de “Elementos críticos para a enerxía” indica a existencia de depósitos de  cobalto (considéranse depósitos aqueles xacementos con contido medio superior a 500  g/ t e recursos potenciais de máis de 200 Mt), así como ocorrencias de  litio e outros minerais “críticos” nos  nódulos  polimetálico.

En setembro de 2017 o Comité Asesor Científico Técnico de ARVI-Cooperativa de Armadores de Pesca do Porto de Vigo emitiu un informe titulado “Coexistencia da actividade pesqueira coas industrias do gas, o petróleo e a minería submarina”. A preocupación de  ARVI non xorde apenas dos proxectos en augas xurisdicionais españolas, senón doutros moito máis avanzados en caladoiros de pesca frecuentados polos seus asociados, incluíndo proxectos de minería de  fosfatos en Namibia. As conclusións do devandito informe alertan que a actividade mineira submarina profunda conleve un dano significativo nos fondos mariños así como na fauna que habita neles e na calidade da columna de auga. E demandan a elaboración de plans de ordenación do espazo marítimo consensuados e dunha lexislación relacionada clara, integradora, enfocada en todas as frontes de actuación dos caladoiros ou áreas mariñas de interese.

Ecoloxistas en Acción advirte que 2020 é un ano crave, pois a Autoridade Internacional para os Fondos Mariños planea lanzar o código que regulará a extracción de minerais en alta mar. Súmase así ás numerosas voces, incluíndo ONGD, organizacións pesqueiras e a propia UE, que piden unha moratoria para esta actividade mentres os seus impactos potenciais non sexan totalmente coñecidos.

O que si se sabe sobre a minería submarina é que terá enormes efectos sobre a biodiversidade mariña nun ambiente moi pouco coñecido, podendo afectar a toda a cadea  trófica e ameazando incluso a produtividade pesqueira. 

A destrución ou extinción de especies, provocadas pola minería submarina, podería impedir ademais o descubrimento de novas medicinas, asociadas a formas de vida das profundidades oceánicas. Sen ir máis lonxe, o test da  COVID-19 desenvolveuse utilizando unha encima illada dun microbio achado en  respiraderos hidrotermais de augas profundas, un hábitat moi escaso e agora baixo a ameaza mineira.

No informe facemos fincapé nos riscos que supón autorizar unha actividade tan difícil de controlar e cuxas consecuencias son impredicibles. Nas súas páxinas explícase como as nubes submarinas de sedimentos con metais pesados poden desprazarse miles de quilómetros e afectar a zonas distantes; e como as perturbacións dos fondos oceánicos poden ter impactos globais, ao alterar a capacidade de fixar carbono que realiza o fitoplancto.

A ameaza no noso mar

Ecoloxistas en Acción analiza como, durante anos, diversos proxectos de organismos públicos españois encabezaron investigacións para avaliar o potencial mineiro de zonas próximas ás Illas Canarias. Tamén os de zonas fronte ás costas galegas e cantábricas, no golfo de Cádiz e mar de  Alborán.

Os potenciais xacementos atópanse en montes submarinos que parece que albergan cantidades significativas de cobalto, litio, terras raras e outros metais de interese comercial. Pero estas zonas vulnerables albergan unha biodiversidade extraordinaria aínda pouco coñecida e serven de hábitat e despensa para millóns de especies. Por iso moitas delas están en vías de ser protexidas.

Fronte a iso, investíronse millóns de euros estatais e europeos en proxectos para o avance da minería submarina que, segundo o informe, “poñen en risco o que deberiamos protexer”. Ademais, Ecoloxistas en Acción denuncia como o Estado español ha confiado a súa representación nos órganos técnicos da Autoridade Internacional para os Fondos Mariños a expertos en minería proclives á explotación, marxinando á comunidade científica que mellor podería contribuír á conservación e á análise dos potenciais impactos nestes ambientes.

A organización ecoloxista participa nunha campaña internacional que lidera a Deep Sea Coalition, unha alianza de máis de 80 organizacións, que busca o establecemento dunha moratoria sobre esta actividade e promove alternativas á destrución dos fondos oceánicos. 

Entre as medidas propostas, que se detallan no informe, inclúese o máximo aproveitamento dos materiais actualmente dispoñibles e a reciclaxe obrigatoria de residuos con contidos metálicos. Actualmente a reciclaxe de minerais como o litio, telurio ou terras raras, que se pretenden extraer das profundidades submarinas, está por baixo do 1%.

DESCARGAR AQUÍ INFORME COMPLETO